Nanawagan ang Commission on Human Rights (CHR) sa mga paaralan sa Silangang Visayas na gampanan ang kanilang papel sa pagtugon sa krisis sa kalusugang pangkaisipan sa pamamagitan ng pagbuo ng mga polisiya at programang nakatuon sa mga estudyante, guro, at iba pang empleyado upang mapataas ang kamalayan ukol sa mga kaugnay na isyu.
Ayon kay Atty. Marierose Alvero-Joaquin, pansamantalang pinuno ng CHR Eastern Visayas regional office, naglabas sila ng isang advisory na naglalahad ng mga obligasyon ng mga institusyong pang-edukasyon sa ilalim ng Mental Health Act ng bansa.
“Isa sa mga obligasyon nila ay ang pagsusulong ng mental health sa mga institusyong pang-edukasyon. Isa pa ay ang paglalagay ng mga akmang kaalaman ukol sa mental health batay sa edad ng mga mag-aaral. Ngunit para sa mga paaralan, kailangang itaguyod ang kamalayan tungkol sa mental health. Kailangan nilang bumuo ng mga polisiya at programa para sa mga estudyante at guro. Dapat din silang magbigay ng suporta at serbisyo para sa mga nakararanas ng krisis sa mental health,” ani Joaquin sa isang panayam nitong Lunes, Abril 28, 2025.
Dagdag pa niya, pinapayuhan ang mga paaralan na tukuyin at suportahan ang mga indibidwal na nanganganib at magpadali ng access, kabilang na ang mga referral mechanism, para sa mga may kondisyon sa kalusugang pangkaisipan upang makatanggap ng paggamot at psychosocial support.
Ayon pa kay Joaquin, dapat sanayin ng mga paaralan ang mga guro at kawani upang makilala ang mga maagang babala ng mental distress tulad ng pagiging iritable, mababang pagpipigil sa sarili, galit; pag-iwas, pag-aalala, at kalungkutan; kakulangan sa enerhiya o pagkapagod; madalas na pagpuna sa sarili at sa iba; kawalan ng interes sa mga dating kinagigiliwang gawain; sobrang o kakulangan sa pagkain; malaking pagbabago sa timbang; madalas na pagliban; at kahirapan sa pagtuon ng atensyon.
Inutusan din ng CHR ang mga paaralan na ipaskil nang malinaw ang mga hotline at impormasyon tungkol sa suporta sa loob ng paaralan at sa kanilang mga website.
“Ang mental health ay isang pangunahing karapatang pantao, at ang interbensyon sa mga institusyong pang-edukasyon ay isa sa pinakamabisang paraan upang labanan ang krisis sa kalusugang pangkaisipan,” ani Joaquin, sabay sabing dapat kilalanin ng mga institusyong pang-edukasyon ang mental health hindi lamang bilang isang isyu sa pampublikong kalusugan kundi bilang isang obligasyon sa karapatang pantao.
Batay sa mga ulat mula sa mga rural health unit, isiniwalat ng CHR na 95 katao sa rehiyon ang nagpakamatay noong 2023, mas mataas kumpara sa 49 kaso noong 2022.
Source: PNA